Mariusz Czerkawski
27.09.2004
Edycja 2004 >>

Mariusz Krzysztof Czerkawski (ur. 13 kwietnia 1972 w Radomsku) – polski hokeista, reprezentant kraju, olimpijczyk z Albertville 1992, menedżer hokejowy i komentator sportowy.
Najwybitniejszy polski hokeista w historii. Pierwszy Polak w lidze NHL, w której spędził 12 sezonów oraz reprezentował w niej barwy pięciu klubów: Boston Bruins, Edmonton Oilers, New York Islanders, Montreal Canadiens i Toronto Maple Leafs. Jest także pierwszym Polakiem w lidze NHL, który miał zaszczyt grać Meczu Gwiazd NHL.

GKS Tychy

Mariusz Czerkawski karierę rozpoczął w 1988 roku w GKS-ie Tychy, gdzie najpierw przez do 1990 roku grał w rozgrywkach Centralnej Ligi Juniorów. W seniorskich rozgrywkach zadebiutował w sezonie 1990/1991, w którym w 24 meczach zdobył 40 punktów (25 bramek, 15 asyst), dzięki czemu w wieku 19 lat został najmłodszym laureatem nagrody pt. Złoty Kij dla najlepszego hokeisty ekstraligi polskiej.

Draft NHL 1991

Znakomite występy w ekstralidze polskiej w sezonie 1990/1991 spowodowały, że talent Mariusza Czerkawskiego zauważyli działacze klubu ligi NHL - Boston Bruins, którzy dnia 22 lipca 1991 roku wybrali go w 5. rundzie draftu NHL jako 106. w kolejności.

Djurgårdens IF (1991/1992)

Następnym klubem w karierze Czerkawskiego był klub szwedzkiej ligi Elitserien - Djurgårdens IF, w którym zadebiutował dnia 26 września 1991 roku w wygranym 4:3 meczu wyjazdowym 1. kolejki przeciwko Brynäs IF oraz zaliczył 2 asysty (12. minuta przy golu Jensa Öhlinga na 2:0, 55. minuta przy golu Orwara Stamberta na 4:3).

Swojego pierwszego gola w rozgrywkach ligi Elitserien zdobył dnia 29 września 1991 roku, w 17. minucie przegranego 3:4 meczu 2. kolejki przeciwko Malmö IF na 1:0.

Łącznie w fazie zasadniczej ligi Elitserien sezonu 1991/1992 rozegrał 39 meczów (nie wystąpił tylko dnia 26 stycznia 1992 roku w przgranym 0:2 meczu 31. kolejki przeciwko VIK Västerås), zdobywając w nich 13 goli (8 bramek, 5 asyst), a jego zespół z dorobkiem 43 punktów zajął 3. miejsce w fazie zasadniczej ligi Elitserien (16 zwycięstw, 11 remisów i 13 porażek) i awansował do fazy play-off, gdzie w finale uległ Malmö IF w rywalizacji 2:3 i ostatecznie zdobył wicemistrzostwo Szwecji, jednak w tej fazie Czerkawski zagrał w jedynie 3 meczach, nie zdobywając żadnego punktu.

Mariusz Czerkawski zdobył również ze swoim klubem Puchar Europy w sezonie 1991/1992 po zwycięstwie w finale 7:2 z niemieckim Düsseldorfer EG w Düsseldorfie.

Hammarby IF (1992/1993)

W sezonie 1992/1993 Mariusz Czerkawski został wypożyczony do II-ligowego Hammarby IF, w którym jest jednym z najlepszych zawodników w historii klubu: 92 punkty (55 bramek, 37 asyst) w 45 meczach w sezonie.

W pierwszej rundzie rozgrywek Division 1, w której Hammarby IF zajęło 4. miejsce, Czerkawski w 18 meczach zdobył 34 punkty (19 bramek, 15 asyst). Jednak kolejną rundę, w której nie grały już dwie najsilniejsze ekipy, Hammarby IF wygrało zdecydowanie (13 zwycięstw i jeden remis), a Czerkawski w 14 meczach zdobył 35 punktów (20 bramek, 15 asyst). Łącznie w fazie zasadniczej zdobył 69 punktów (39 bramek, 30 asyst).

W fazie play-off Czerkawski w 7 meczach zdobył 13 punktów (9 goli, 4 asysty), notując przy tym hat-trick w wygranym 6:4 meczu z AIK Ishockey, który dał Hammarby IF awans do turnieju finałowego, w którym zespół z 2 zwycięstwami i 4 porażkami zajął 3. miejsce i nie awansował do HockeyAllsvenskan, a Czerkawski w tym turnieju zdobył 5 punktów (3 bramki, 2 asysty).

Djurgårdens IF (1993/1994)

Po świetnym sezonie 1992/1993 w Hammarby IF Mariusz Czerkawski powrócił na sezon 1993/1994 do klubu ligi Elitserien - Djurgårdens IF, dla którego ostatni mecz w Elitserien rozegrał dnia 1 kwietnia 1994 roku, gdy Djurgårdens IF przegrał półfinałowy mecz 2:5 z MODO Hockey i odpadł z rozgrywek. Łącznie w rozgrywkach rozegrał 45 meczów i zdobył 38 goli (16 bramek, 22 asysty) oraz grał w Meczu Gwiazd Elitserien.

Boston Bruins i debiut w NHL (1993/1994)

Po zakończeniu rozgrywek w Szwecji Mariusz Czerkawski wyjechał do Stanów Zjednoczonych grać w najlepszej lidze hokejowej świata - NHL w barwach Boston Bruins.

Debiut w NHL Czerkawski zaliczył dnia 9 kwietnia 1994 roku w Bostonie w meczu przeciwko Tampa Bay Lightning. Mecz zakończył się porażką Misiów 0:3, a Czerkawski oddał w tym meczu 2 strzały na bramkę Wendella Younga. Jednak następny mecz, dnia 10 kwietnia 1994 roku przeciwko Flyers w Filadelfii, był bardziej udany, gdyż Boston Bruins wygrał 4:3, a Czerkawski zanotował swój pierwszy punkt w lidze NHL asystując wspólnie z Adamem Oatesem przy golu Dona Sweeneya na 3:3.

Natomiast swojego pierwszego gola w lidze NHL Czerkawski zdobył w dniu swoich 22. urodzin, dnia 13 kwietnia 1994 roku, kiedy Boston Bruins grał na wyjeździe z Ottawa Senators. W 39. minucie trafił do bramki bronionej przez Craiga Billingtona podwyższając wynik na 4:0, a asystowali mu Adam Oates i Dave Reid. Mecz zakończył się wygraną Boston Bruins 8:0.

W ostatnim meczu fazy zasadniczej ligi NHL, dnia 14 kwietnia 1994 roku w przegranym 2:3 z Hartford Whalers w Bostonie, ponownie wpisał się na listę strzelców pokonując pod koniec meczu Seana Burke'a i był to jednocześnie jego pierwszy gol w lidze NHL zdobyty w przewadze. Łącznie w fazie zasadniczej sezonu 1993/1994 rozegrał 4 mecze i zdobył 3 punkty (2 bramki, 1 asysta), natomiast w fazie play-off Boston Bruins uległ w półfinale Konferencji Wschodniej New Jersey Devils w rywalizacji 2:4, a Czerkawski rozegrał 13 meczów i zdobył 6 punktów (3 bramki, 3 asysty) oraz spędził 4 minuty na ławce kar.

Kiekko-Espoo (1994/1995)

Początek sezonu 1994/1995 Mariusz Czerkawski spędził w klubie fińskiej ligi SM-liiga - Kiekko-Espoo, w którym rozegrał 7 meczów ligowych i zdobył 12 punktów (9 bramek, 3 asysty) oraz spędził 10 minut na ławce kar.

Boston Bruins

Po pobycie w Finlandii Mariusz Czerkawski wrócił do Boston Bruins, gdzie w fazie zasadniczej sezonu 1994/1995 rozegrał 47 meczów i zdobył 26 punktów (12 goli, 14 asyst) oraz spędził 31 minut na ławce kar, natomiast w fazie play-off, gdzie Boston Bruins uległ w ćwierćfinale Konferencji Wschodniej późniejszemu zdobywcy Pucharu Stanleya - New Jersey Devils w rywalizacji 1:4, Czerkawski rozegrał 5 meczów i strzelił 1 bramkę oraz zajął 3. miejsce w klasyfikacji asystentów w kategorii debiutantów oraz 5. miejsce w klasyfikacji strzelców w kategorii debiutantów w sezonie 1994/1995.

Barwy Boston Bruins Czerkawski reprezentował również w sezonu 1995/1996, w którym rozegrał dla Misiów 33 mecze oraz strzelił 11 goli (5 bramek, 6 asyst) oraz spędził 10 minut na ławce kar. Ostatni mecz w Boston Bruins Czerkawski rozegrał dnia 9 stycznia 1996 roku w przegranym 3:0 meczu wyjazdowym z Colorado Avalanche w Denver. Łącznie dla Boston Bruins Czerkawski rozegrał 80 meczów i zdobył 37 punktów (17 bramek, 20 asyst) oraz spędził 41 minut na ławce kar w fazie zasadniczej, a także rozegrał 5 meczów i strzelił 1 bramkę w fazie play-off w lidze NHL.

Edmonton Oilers

Następnym klubem w lidze NHL w karierze Mariusza Czerkawskiego był Edmonton Oilers, w którym zadebiutował dnia 13 stycznia 1996 roku w Buffalo podczas wygranego 4:5 meczu wyjazdowego z Buffalo Sabres, w którym Czerkawski zanotował 2 asysty. Pierwszego gola dla Edmonton Oilers Czerkawski zdobył dnia 16 stycznia 1996 roku w następnym meczu, tym razem u siebie wygranym 5:1 z St. Louis Blues.

Ostatni mecz w Edmonton Oilers Czerkawski rozegrał dnia 11 maja 1997 roku, w którym jego drużyna przegrała u siebie 3:4 z Colorado Avalanche w półfinale Konferencji Zachodniej i odpadła z rozgrywek, przegrywając rywalizację 4:1. Łącznie Czerkawski dla Edmonton Oilers rozegrał 113 meczów i zdobył 76 punktów (38 bramek, 38 asyst) oraz spędził 24 minuty na ławce kar w fazie zasadniczej, a także rozegrał 12 meczów i zdobył 3 punkty (2 bramki, 1 asysta) oraz spędził 10 minut na ławce kar w fazie play-off w lidze NHL.

New York Islanders

Dnia 25 sierpnia 1997 roku Mariusz Czerkawski został zawodnikiem New York Islanders, w którym odnosił największe sukcesy podczas gry w lidze NHL. Debiut w nowojorskiej drużynie zaliczył dnia 3 października 1997 roku w meczu u siebie w lokalnym rywalem - New York Rangers, który zakończył się remisem 2:2. Natomiast pierwszego gola dla New York Islanders Czerkawski zdobył dnia 19 października 1997 roku w wygranym 5:2 meczu u siebie z Mighty Ducks of Anaheim w 27. minucie meczu na 4:1 oraz zaliczył asystę[4]. Łącznie w fazie zasadniczej sezonu 1997/1998 Czerkawski rozegrał 68 meczów i zdobył 25 punktów (12 bramek, 13 asyst) oraz spędził 23 minuty na ławce kar, a jego zespół zajął 10. miejsce w Konferencji Wschodniej i nie awansował do fazy play-off.

W następnym sezonie 1998/1999 Czerkawski rozegrał 78 meczów i zdobył 38 meczów (21 bramek, 17 asyst) oraz spędził 14 minut na ławce kar, a jego zespół zajął 13. miejsce w Konferencji Wschodniej i nie awansował do fazy play-off.

W następnych sezonach: 1999/2000 i 2000/2001 Czerkawski był najlepszym strzelcem i najskuteczniejszym zawodnikiem drużyny (1999/2000 - 70 punktów (35 bramek, 35 asyst), 2000/2001 - 62 punkty (30 bramek, 32 asysty), w dodatku sezonie 1999/2000 otrzymał nagrodę Islander of the Year, przeznaczoną dla najlepszego zawodnika drużyny w danym sezonie. Mimo świetnej skuteczności Czerkawskiego w żadnym z tych sezonów New York Islanders nie udało się awansować do fazy play-off.

W fazie zasadniczej sezonu 2001/2002 Czerkawski rozegrał wszystkie 82 mecze i zdobył 51 punktów (22 bramki, 29 asyst) oraz spędził 48 minut na ławce kar, a New York Islanders zajął 5. miejsce w Konferencji Wschodniej i po 8 latach awansował do fazy play-off, gdzie ich przeciwnikiem w ćwierćfinale Konferencji Wschodniej było Toronto Maple Leafs, z którym Wyspiarze po zaciętej walce ulegli w rywalizacji 4:3 i odpadli z dalszych rozgrywek. Po zakończeniu sezonu Czerkawski odszedł z klubu.

Łącznie Czerkawski dla New York Islanders rozegrał 389 meczów i zdobył 246 punktów (120 bramek, 126 asyst) oraz spędził 167 minut na ławce kar w fazie zasadniczej, a także rozegrał 7 meczów i zdobył 4 punkty (2 bramki, 2 asysty) oraz spędził 4 minuty na ławce kar w fazie play-off w lidze NHL.

Mecz gwiazd NHL

W wyniku dobrej gry w pierwszej połowie sezonu 1999/2000 Mariusz Czerkawski został powołany przez władze NHL do 50. Meczu Gwiazd NHL, który odbył się dnia 6 lutego 2000 roku w Toronto. Wystąpił w drużynie "Świata" (World All-Stars), która w obecności 19 300 widzów pokonała "Amerykę Północną" (North America All-Stars) 9:4. Czerkawski, który oddał w meczu 5 strzałów na bramkę (więcej - 8 - miał tylko Rosjanin Pawieł Bure wybrany najlepszym graczem zawodów), asystował w 51. minucie (wspólnie z Czechem Radkiem Bonkiem) przy golu Słowaka Miroslava Šatana na 8:4.

Montreal Canadiens i epizod w Hamilton Bulldogs (2002/2003)

W 2002 roku po pięciu latach spędzonych w New York Islanders, Mariusz Czerkawski został zawodnikiem Montreal Canadiens, w którym zadebiutował dnia 11 października 2002 roku w wygranym 4:1 meczu u siebie z New York Rangers, strzelając także bramkę. Mimo tego nie znajdował on uznania w oczach trenerów klubu i dwukrotnie odsyłany był do Hamilton Bulldogs, filialnej drużyny występującej w AHL, bezpośrednim zapleczu ligi NHL.

W Hamilton Bulldogs Czerkawski zadebiutował dnia 28 grudnia 2002 roku w wygranym 4:1 meczu u siebie z St. John's Maple Leafs, strzelając bramkę i notując asystę. W okresie od 6 do 12 stycznia 2003 roku Czerkawski w 4 meczach zdobył 8 punktów (5 bramek, 3 asysty), co dało mu tytuł gracza tygodnia ligi AHL. Dobre występy spowodowały, że dnia 16 stycznia 2003 roku powrócił do pierwszego składu Montreal Canadiens na mecz domowy z Philadelphia Flyers (1:4).

Jednak niespełniająca oczekiwań forma Czerkawskiego w lidze NHL (4 punkty (3 bramki, 1 asysta) w 18 meczach) ponownie, tym razem ostatecznie zmusiła trenerów do przesunięcia Czerkawskiego do drużyny rezerw. Do Hamilton Bulldogs Czerkawski wrócił dnia 28 lutego 2003 roku asystując przy jednym z goli w wygranym 4:2 meczu z Philadelphia Phantoms, w którym grał do końca fazy zasadniczej sezonu 2002/2003, gdzie Czerkawski rozegrał 20 meczów i zdobył 20 punktów (8 bramek, 12 asyst) oraz spędził 12 minut na ławce kar, a jego zespół ze 110 punktami został mistrzem fazy zasadniczej, zdobywając tym samym Macgregor Kilpatrick Trophy.

Hamilton Bulldogs dotarł do finału Pucharu Caldera, w którym przegrał z Houston Aeros w rywalizacji 3:4, jednak Czerkawski grał tylko w dwóch pierwszych rundach przeciwko Springfield Falcons (4 mecze, wygrana rywalizacja 3:1) oraz Manitoba Moose (2 mecze, wygrana rywalizacja 4:3). Czerkawski w tej fazie rozegrał 6 meczów i zdobył 4 punkty (1 bramka, 3 asysty) oraz spędził 6 minut na ławce kar w fazie play-off.

Natomiast dla Montreal Canadiens rozegrał w lidze NHL 43 mecze i zdobył 14 punktów (5 bramek, 9 asyst) oraz spędził 16 minut na ławce kar.

Powrót do New York Islanders

Po nieudanym pobycie w Montreal Canadiens, Czerkawski w sezonie 2003/2004 wrócił do New York Islanders, gdzie ponownie stanowił o sile zespołu (najlepszy strzelec wraz z Trentem Hunterem - 25 bramek). W fazie zasadniczej rozegrał 81 meczów i zdobył 49 punktów (25 bramek, 24 asysty) oraz spędził 16 minut na ławce kar, a New York Islanders zajął 8. miejsce w Konferencji Wschodniej i awansował do fazy play-off, gdzie ich przeciwnikiem w ćwierćfinale Konferencji Wschodniej było Tampa Bay Lightning, z którym Wyspiarze ulegli w rywalizacji 4:1 i odpadli z dalszych rozgrywek.

Djurgårdens IF (2004/2005)

W wyniku lokautu w NHL rozgrywki w sezonie 2004/2005 nie odbyły się, w związku z czym Mariusz Czerkawski po 10 latach zakończył występy w lidze NHL i został zawodnikiem klubu szwedzkiej ligi Elitserien - Djurgårdens IF, dla którego w fazie zasadniczej sezonu 2004/2005 Czerkawski rozegrał 46 meczów i zdobył 24 punkty (15 bramek, 9 asyst) oraz spędził 20 minut na ławce kar, a w fazie play-off, gdzie jego zespół przegrał w półfinale z Frölunda HC w rywalizacji 4:1, rozegrał 5 meczów i strzelił 1 bramkę oraz spędził 2 minuty na ławce kar.

Powrót do NHL

Po roku spędzonym w Szwecji, w 2005 roku Mariusz Czerkawski wrócił do ligi NHL, tym razem do klubu Toronto Maple Leafs, w którym zadebiutował dnia 5 października 2005 roku w przegranym 3:2 wyjazdowym meczu z Ottawa Senators. Jednak Czerkawski nie zdołał przebić się do pierwszego składu drużyny (19 meczów, 5 punktów (4 bramki, 1 asysta), 6 minut na ławce kar) i w trakcie sezonu przeniósł się do Boston Bruins, gdzie również nie zdołał przebić się do pierwszego składu drużyny (19 meczów, 5 punktów (4 bramki, 1 asysta), 4 minuty na ławce kar), a dnia 15 kwietnia 2006 roku rozegrał swój ostatni mecz w lidze NHL, przegrany 3:4 u siebie z Atlanta Trashers, w którym zdobył również ostatnią bramkę w lidze NHL (7. minuta na 1:0 po asyście Travisa Greena.

Łącznie w latach 1994-2006 fazie zasadniczej ligi NHL rozegrał 745 meczów, zdobył 435 punktów (215 bramek, 220 asyst) oraz spędził 274 minuty na ławce kar, natomiast w fazie play-off rozegrał 42 mecze, zdobył 15 punktów (8 bramek, 7 asyst) oraz spędził 18 minut na ławce kar.

Ostatnie lata kariery

Następnym klubem w karierze Mariusza Czerkawskiego był klub występujący w szwajcarskiej lidze National League A - Rapperswil-Jona Lakers, w którym spędził ostatnie lata kariery. Z klubem dwukrotnie awansował do fazy play-off ligi (2007, 2008), w której dwukrotnie odpadł w ćwierćfinale oraz dwukrotnie był najlepszym strzelcem drużyny (2007 - 21 goli, 2008 - 22 gole).

Łącznie dla klubu Czerkawski rozegrał 43 mecze, zdobył 94 punkty (43 bramki, 51 asyst) w fazie zasadniczej, natomiast w fazie play-off rozegrał 12 meczów i zdobył 13 punktów (7 bramek, 6 asyst).

Dnia 24 lipca 2008 roku Mariusz Czerkawski pierwotnie ogłosił zakończenie kariery sportowej[5]. Jednakże swój ostatni oficjalny mecz rozegrał dnia 25 stycznia 2009 roku w barwach GKS-u Tychy[6] - pojawił się wówczas na lodzie jednorazowo w wygranym 3:2 meczu ze Stoczniowcem Gdańsk w ramach ekstraligi polskiej w sezonie 2008/2009.

Kariera reprezentacyjna

Mariusz Czerkawski występował w reprezentacji Polski U-18 podczas dwóch turniejów Mistrzostwa Europy juniorów (1989 - awans do Grupy A, edycji 1990), a Czerkawski podczas turnieju 1989 w austriackim Klagenfurcie zdobył 11 punktów (5 goli, 6 asyst), co dało mu pierwsze miejsce w klasyfikacji kanadyjskiej turnieju oraz pierwsze miejsce w klasyfikacji asystentów turnieju[7], a podczas turnieju 1990 w Szwecji z 9 golami okazał się najlepszym strzelcem turnieju[8], oraz w reprezentacji Polski U-20 podczas dwóch turniejów Mistrzostwa świata juniorów (1990 - spadek do Grupy B, 1991), a Czerkawski podczas turnieju 1991 z 15 punktami (12 bramek, 3 asysty) okazał się najskuteczniejszym zawodnikiem, najlepszym strzelcem oraz MVP turnieju[9].

Dobra gra Czerkawskiego podczas mistrzostw świata juniorów 1991 spowodowała, że zawodnikiem zainteresował się trener reprezentacji Polski - Leszek Lejczyk, który powołał go na mistrzostwa świata 1991 w Jugosławii, na których Polska zajęła 4. miejsce i awansowała do Grupy A.

Brał również udział na zimowych igrzyskach olimpijskich 1992 w Albertville oraz w pięciu turniejach o mistrzostwo świata: (1991 - awans do Grupy A, 1992 - spadek do Grupy B, 1998, 2000, 2002 - spadek do Dywizji I, 2006).

Czerkawski wystąpił także w meczu reprezentacji Polski z Drużyną Gwiazd Ligi NHL, który odbył się dnia 22 grudnia 2004 roku w katowickim Spodku. Mecz zakończył się remisem 3:3 w regulaminowym czasie gry, natomiast w rzutach karnych lepsza okazała się Drużyna Gwiazd Ligi NHL, które wygrała 0:2[10]

Łącznie Czerkawski w latach 1989-1991 w reprezentacji Polski U-18 i reprezentacji Polski U-20 rozegrał 25 meczów i zdobył 39 punktów (27 goli, 12 asyst) oraz spędził 26 minut na ławce kar, a w seniorskiej reprezentacji Polski rozegrał 36 meczów i zdobył 34 punkty (17 goli, 17 asyst) oraz spędził 20 minut na ławce kar.

Źródło: Wikipedia

Powrót